Türkiye’de Japon Anime ve Oyuncak Furyası, Super-J, Beyblade ve B-Daman

6 min readJul 24, 2021

Profilo Alışveriş Merkezi’nin ikinci katında, “Moşi Moşi” isimli mağaza ile heyecan dolu bir macera başladı. Super-J firması, 2001 yılında Türk-Japon karışımı bir yönetimle kurulduğunda, amacı Japon POP Kültürünü yaymaktı. Hemen ilk adımlarında, Hello Kitty lisansını alarak bu hedefe doğru ilerlediler. Ancak, gerçek patlama 2002 sonbaharında yaşanacaktı.

Animesiyle popülerlik kazanacak olan Beyblade markasının lisansını alarak, şirket yüzünü güldürecek bir hamle yapmıştı. 2000'lerin başında popülerliğini animesi ile arttıran, Beyblade oyuncakları, Japonya ve Amerika başta olmak üzere, dünya genelinde satış rekorları kırıyordu. Bu başarı, Profilo Alışveriş Merkezi’nde bulunan Super-J’nin “Moşi Moşi” mağazasına da yansıdı ve adeta ziyaretçi akınına uğradı. Satışlar o kadar arttı ki, 2003 yılının başında İstanbul’da 3 yeni şube açıldı. Beyblade’in Türkiye genelinde popülerleşmesinde ise ana pay 2002 yaz aylarında ATV’de yayınlanmaya başlayan türkçe dublajlı animesinin etki***

Televizyon Ekranlarında

Beyblade, 51 bölüm ve türkçe dublaj şeklinde yayınlanıyor o dönem.Şimdiler de Deadpool, Spider-Man karakterlerini seslendiren Harun Can’ı Beyblade ana karakteri Takao’yu seslendirerken görüyoruz bu çalışma da. Kadro da o dönem Harun Can dışında parlayan, başarıları ile günümüzün hala çok değerli isimleri de var üstelik. “Rei” karakterine ses ve- ren Arda Aydın, Titanic’den Harry Potter’a kadar sayısız film- de ses sanatçısı olarak yer almış. “Kai” karakterine ses veren “İlham Erdoğan” aynı dönemin popülerlerinden Scooby Doo çizgi dizisinde Shaggy seslendirmiş. Sercan Gidişoğlu, Burcu Güneştutar, Uğur Taşdemir gibi bir çok kaliteli isim ile Türkçe dublajı da dönemin diğer çizgi serileri arasında fark yaratıyor. 2004’de Beyblade V-Force isimli ikinci sezonu yayınlanıyor. Popülerliğinin son dönemleri, 2007 yaz aylarında ise üçüncü sezonu olan Beyblade G-Revolution ülkemizde yayınlanıyor. Bir sene sonra da; ikinci sezon Beyblade V-Force, ile üçüncü sezon olan Beyblade G-Revolution arasında geçen filmi Star TV ekranlarında gösteriliyor. 2010 sonrası ise yeni nesil isim- leriyle farklı Beyblade hikayeleri de Minika Go ve Cartoon Network gibi kanallarda yayınlanmış.

Turnuvalar, Televizyon Programı, Dergi…
Televizyon ekranlarında popülerliğini arttıran Beyblade için yerelde ilk resmi turnuva İstanbul’da gerçekleştiriliyor. İki yaş grubunun ayrı yarıştığı bu turnuvanın ardından turnuvalar peş peşe gelmeye başlıyor. İstanbul, İzmir, Ankara derken Adana, İzmit gibi bir çok farklı şehirde özel turnuvalar yapıl- maya başlanıyor. 2004 yıllarında artan turnuvalara, Beyblade karavanı ve tur- nuva günlükleri de ekleniyor. Popülerliği öyle bir noktaya ge- liyor ki bir yarışma programı “Çılgın Topaçlar” ATV ekranların da yayınlanmaya başlıyor. Hemde Cumartesi — Pazar, haftanın iki günü, 9:30’dan öğlen haberlerine kadar uzun yayın akışı süresi ile. Televizyon programı macerası uzun sürmüyor. Bu- nunla ilgili yıllarca Beyblade forumlarında dönen dedikodu- yu ise aktarmak gerekirse; Ailelerin “para harcama aktivitesi görmesi” üzerine artan RTUK şikayetlerine kanal fazla dire — nemiyor. Bu kısa süre de Super-J firması programın popü- lerliğini kullanarak bir dergi bile çıkartıyor. Programla ismi aynı olan dergi, çizgi filmden, beybladelerden bilgiler içeri- yor. Daha sonraları ise dergi ismini değiştirerek “Moşi Moşi” adı altında çıkmaya başlıyor. Bu dergi macerası da 2008- 2009'lara kadar gidiyor. Batan ve oyuncakları elinde kalan Super-J firması elinde kalan Beyblade’leri dergi aracılığı ile 7 Türk Lirasına satmış oluyor. Kıssadan hisse o dönem bir kaç defa yazılarımın o dergide yayınlanmış olması da benim çocukluk başarılarımdan biri olarak kalıyor. Super-J, sadece dergi ile sınırlı da kalmıyor, Haziran 2004 özgün ölçülerinde ve özgün kalitesinde Beyblade mangasını yayınlıyor. Üstelik 5 cilt kadar baskısı da yapılyıor. Birebir ses efektleri dahil türk- çe çeviri yapılıyor bu mangalarda. İlk üç cildine sahip olmuş biri olarak manga çevirisinde titizlikle çalışıldığını söyleyebili- rim. İthaki Yayınları’ndan 1999 baskılı “Gon”u saymazsak -ki onda da neredeyse hiç konuşma balonu yoktur- Türkçe ilk manga çeviri çalışması denilebilir. Kalitesi ise o dönemin ve uzun bir dönem daha da en iyisi olarak kalmıştı.

Türkiye’de 2000'li yıllara damgasını vurmuş, bir oyuncak-çizgi film akımı Beyblade. Günümüzde hala dolaplarının alt kısımla- rında, üstlerin de, tozlanmaya yüz tutmuş şekilde eski Beybla- de’lerini saklayan yetişkin bireylerle dolu Türkiye. Kırılmış “Bey Stadyum”ları, bolca çizikli Beyblade’leri ile bir devrin sonu. Hatta öyle bir düşüş ki; 2010'lara kadar elinde ki Beyblade’le- rin stoklarını bitiremeyen Super-J firması için hazin bir son. Benim için ise gerek mahallede ki arkadaşlarımdan kalan on- larca anı, gerek Beyblade forumlarında edindiğim arkadaşla- rım ile sabahlara kadar MSN sohbetlerimiz ve en önemlisi bir topluluğa ait olma, görev alma — sorumluluk sahibi olmama yardımcı olmasıyla unutulmayacak bir çocukluk hatırası.

B-Daman: Modern Bilye
Mangası Eiji Inuki tarafından yazılan 2002 çıkışlı anime serisi Battle B-Daman’ın muhtemelen Türkiye’de kimsenin toplamadığı koleksiyonunu buradan arşivime bırakıyorum.

Kendisi ile ilgili hikayem yine ülkemize Moşi Moşi tarafından getirilen Beyblade serisinin yaratıcılarından yeni bir oyun tanıtımları ile başlıyor. Moşi Moşi’nin büyük umut bağladığı, döneminde yükselen kendin yap oyuncakları serilerinden. Tabi ülkemiz için fazla uğraştırıcı ve maddi olarak zorlayıcı olması sebebiyle tutmadı.

O dönemde 20YTL ile satılan tekli B-Daman’ların oynanabilirliği için aynı zamanda saha setinin de alınması gerekiyordu. Doğal olarak hem maddi hem de alan gerektirmesi, uğraştırıcı ve zor ekipman kurulumları sebebiyle ülkemizde Moşi Moşi’nin istediği satış rakamlarına ulaşmadı. Çizgi serisinin de 2.sezonun ardından ülkemizde bir daha dublajlı bir yayını olmadı diye biliyorum.

Animesinin başarılığı olduğunu söylemek zor. Mangası içinde aynı şeyleri söyleyebilirim ancak bu oyuncaklarının eğlenceli olmadığı manasına gelmiyordu. O dönem maddi olarak ailemi zorlayan setleri alamadığım için yıllar sonra önüme düşen bu fırsatı değerlendirmeliydim. Ancak ufak bir problem 2004 kaynaklı ülkemize giriş yapan oyuncaklarının tamamını bulmak, üstelik bunları sıfır kutu yakalama şansımın düşük olduğunu varsaymıştım. Ancak aylar süren yoğun çabalarım sonucu Türkiye’de MerMedya exportlu tüm seriyi kapalı kutu alma şansını yakaladım. Üstelik Pet Bottle Magazine gibi 2004 yılında dahi stok sıkıntısı olan bir ürünü kapalı kutu kendi ellerimle açabilmenin şansını yaşamış oldum.

Ülkemizde klasik B-Daman ürünleri orjinal TAKARA markalı MerMedya exportlu rahatça bulunabiliyor. En azından ana karakterlerin. Yurtdışında 20–30 dolardan kore versiyonlarının satıldığını düşünülürse ortalama hepsine 20 Türk Lirası verdiğimi de hesaplarsak, maliyeti oldukça düşük oldu. Yukarıda bahsettiğim Pet Bottle Magazine gibi ek aksesuarları bulmak işin asıl zor kısmıydı. Burada da Türkiye’de bulunan koleksiyoncular ile iletişime geçerek, ellerinde ki son ürünleri toplamış oldum.

Türkiye’de aynı dönem içerisinde Hasbro’nun da satışını yaptığı B-Daman serilerinin olduğunu araştırmalarım sonucu öğrendim. Döneminde canlı görmek hiç nasip olmamıştı Hasbro ürünlerini. Muhtemelen tüm Hasbro setini Türkiye’de bulma şansım artık çok düşük. Ancak Elektronik setin kapalı kutularına ulaşma şansı edindim. Daha sonraları başka firmalar aracılığı ile Türkiye’ye ufak ufak export edilen setleri de tamamladım. Yine bu setlerin bulunamaması sebebiyle yurt dışında 30–40 dolarlardan satıldığını hesaplayınca, aslında toplayabileceğim en uygun fiyatlardan 2002 ve 2004 kaynaklı bir çok nadir seti kapalı kutu almış oldum.

Şuanlık odamda küçük bir set ile oynamaya hazır şekilde duruyorlar. Bir dekor değişikliği ile beraber daha aktif bir hale getirmeyi düşünüyorum. İlerleyen günlerde aralıklarla yurt dışından eksik setleri de kore menşeili firmanın ürünleri ile kapatabilirim. Ancak ilk hedefim Türkiye’de satışa çıkmış ürünleri yakalamaktı. Bunu da büyük ölçüde başarmış oldum. — Hasbro satış listesine sahip olamadığım için satışta olan ürünlere dair bilgim yok. Bu konu da birileri ile denk gelmedikçe muhtemelen de öğrenemeyeceğim. —

Oyun alanı ile ilgili daha sonra tekrardan bir güncelleme yapacağım.